BORSA İSTANBUL’DAKİ GEÇMİŞ DÖNEM DÜZELTMELERİN İNCELENMESİ

Borsada özellikle Ocak Ayında 2 kez yaşanan art arda düşüşlerden sonra; borsadaki geçmiş dönemlerde yaşanan benzer süreçleri inceledim ve bütün detaylarıyle sizlerle paylaşıyorum. Öncelikle Ocak 2023’te neler yaşamıştık bir hatırlayalım.

3 Ocak 2023 ciddi düzeltmelerin ilk günü oldu ve borsa art arda gelen 7 günün 6sında düşerek toplamda %19.3lük bir düzeltme yaşadı.
Sonrasındaki günlerde art arda 7 gün yükselen borsada tam yüzler gülecekken bu defa da 23 Ocak’ta başlayan düşüşle tekrar endişeli süreç başladı. 23 Ocak’ta düşüşe geçen borsa tam olarak art arda 8 gün düşüş yaşadı. İşte tam da bu noktalarda psikolojiler yerle bir oldu.

Özellikle borsanın son 10 yıldaki art arda düşerek yatırımcının psikolojisini bozduğu dönemleri inceledim., bunlara ilaveten bonus olarak daha da geçmişte yaşanan 2 farklı süreci de ekledim. Yakın tarihle başlayarak ilerleyeceğim. Bugüne benzer süreçlerin yaşandığı yakın tarihle başlayacak ve kronolojik gidecek olursak;

İlk dönemimiz 6 Mart 2020. Evet, herkesin de hatırlayacağı üzere PANDEMİ dönemi. Türkiye’de açıklanan ilk vaka ile birlikte borsa sonraki 10 günün 9’unda düşüş yaşamış! Peki bu 9 düşüşle birlikte borsa ne kadar düşmüş? %22.2! İncelediğim tarihler ve düşüşler içerisindeki en yüksek 2. DÜZELTME! Peki bu düşüşten 1 ay sonra borsada ne olmuş? Borsa %15 artıya geçmiş! Yani biraz da olsa toparlamış diyebiliriz!
Yakın tarih sıralaması ile devam ederek; ikinci dönemimiz yine 2020 yılında ve tarih ise 22 Ocak. 8 günün 7’sinde düşen borsa; sonraki 1 ayda da aslında zaman zaman düşüşe devam etmiş ve düşüşlerden 1 ay sonra borsa %10 daha kaybettirmiş!!! Yani aslında 22 Ocak ve 6 Marttaki pandemi ile gelen düşüşlere baktığımızda 2 ay içerisinde borsa %34 değer kaybetmiş!!!
2019 yılında yaşanan düşüşlere bakacak olursak; 2 farklı tarih görüyoruz. 30 Eylül 2019 yılında başlayan düşüşten sonraki 10 günde borsa tam olarak 9 kez düşüş yaşamış! Yaşanan düzeltme oranı %7.8! Sonraki 1 ayda ne olmuş? Borsa %4.4’lük bir artışla nispeten toparlamış.
2019 yılındaki ikinci tarih ise 2 Mayıs 2019! Bugünküne benzer şekilde 8 gün üst üste düşüş görüyoruz o tarihtede. Ayrıca 2 Mayıs’tan sonraki 15 güne baktığımızda ise 14 gün düşüş görüyoruz! 8 gün üst üste düşen bist100 toplamda %11 düşmüş! 15 günün 14’ündeki düzeltmeye bakarsak; %12.8’lik bir kayıp görüyoruz!! Peki sonraki 1 ayda neler olmuş? 15 günlük düşüş sürecinden sonraki 1 ayda borsa %12 artmış!
2018 yılındaki düzeltmelere geçelim. Biri 18 Ekim diğeri de 20 Nisan’da olmak üzere 2 farklı düzeltme görüyoruz 2018’de.
18 Ekim 2018 itibariyle 8 günün 7sinde düşen borsada toplamda %10.7’lik bir düşüş var. Sonraki 1 ayda ise borsanin %6 yükseldiğini görüyoruz!
20 Nisan 2018’de ise 11 günün 9unda düşen borsa toplamda %11.6 düştü! Sonraki 1 ayda ise borsanın aynı seviyelerde devam ettiğini görüyoruz!
2017 yılında yine 2 düzeltme süreci var. Bunlardan biri 7 Kasım 2017’de 10 günün 9unda yaşanan düşüşle gerçekleşmiş ve toplam düşüş %9.6 olmuş. Sonraki 1 ayda ise borsanın %6.3 arttığını görüyoruz.
Bir diğeri ise 12 Eylül 2017 tarihinde başlamış ve 8 günün 7sinde düşüşle gerçekleşmiş. Toplam düzeltme oranı %7.3 olmuş ve sonrasındaki bir ayda ise %4.3 artış olmuş!
2016 ve 2015 yıllarında yaşanan düşüşlerin hepsi 9 gün içerisinde 8 kez düşerek yaşanmış.
25 Ekim 2016 tarihindeki düzeltme %7.5 ile olmuş ve sonraki bir ayda aynı seviyede seyretmiş.
12 Ağustos 2015 tarihindeki düzeltme %11.7 ile olmuş ve sonraki bir ayda %4.6 ile biraz toparlamış.
20 Mayıs 2015’teki düzeltme %9.2 ile olmuş ve sonraki bir ayda sadece %1 artmış!
2014 yılında sadece 1 kez düzeltme görüyoruz. 31 Temmuz 2014 tarihinde başlayan düzeltme 8 gün içinde 7 kez düşerek gerçekleşmiş ve toplamda %8.5 düşmüş. Sonraki bir ayda ise %2 artmış!
2013 yılı biraz buhranlı görünüyor. Mayıs ve Eylül ayları arasında toplam 4 kez art arda yaşanan düzeltmeler olmuş.
Sırasıyla; 23 Mayıs 2013’te 7 gün üst üste düşmüş ve %16.6 düşüş olmuş. 18 Temmuz 2013’te 7 gün üst üste düşmüş ve %6.7 düşüş olmuş.
15 Ağustos 2013’ten sonra 10 günde 8 kez düşerek, toplamda %16 değer kaybetmiş. 20 Eylül 2013’te yine art arda 7 gün düşmüş ve toplamda %7.5 düşüş olmuş. Peki bunların 1 ay sonrasında neler olmuş?
23 Mayıs 2013’teki düşüş bittikten sonraki 1 ayda borsa %4.3 daha düşmüş. 18 Temmuz 2013’teki düşüş bittikten sonraki 1 ayda borsa %5.2 daha düşmüş. 15 Ağustos 2013’teki düşüş bittikten sonraki 1 ayda borsa %14.4 ARTMIŞ. 20 Eylül 2013’teki düşüş bittikten sonraki 1 ayda borsa %6 ARTMIŞ.

Son 10 yılı tek tek inceledik. 2000’den sonraki tarihlerde dikkat çeken 2 farklı dönem daha var! Bunlardan ilki 16 Kasım 2000 tarihinde başlayan düşüş. 13 günün 12’sinde düşüş yaşayan borsadaki düzeltme %47.6 olmuş!!! Yani neredeyse yarı yarıya düşmüş!! Ekonomik kriz dönemine gelen bu düşüş en kanlı dönemlerden birisi. Peki sonraki 1 ayda borsa ne yapmış? Düşüş sonrası borsa %39.2 ARTIŞ yaşamış!! Yani yaralarını nispeten sarmış diyebiliriz.

2000’lerdeki ikinci dönemse dünyadaki ekonomik kriz dönemiyle örtüşen 9 Ocak 2007. 7 günün 6’sında düşüş yaşanan bu dönemdeki düzeltme oranı ise %20!!! Peki sonraki 1 ayda neler olmuş? Borsa %7.3 ARTMIŞ!

Evet son 10 yıl öncelikli olmak üzere 2000 sonrası borsadaki düzeltmeleri özetlemiş oldum. Sonuçlar çıkaracak olursak;

*Borsa art arda gelen düşüşlerden sonra genelde yükselmiş.

*Yükselmeler genelde düşüş kadar etkili olmamış. (Düşüşten sonraki 1 aya bakarak söylüyorum)

*Yaraların nispeten sarılmış olduğunu görüyoruz.

*Hemen hemen her sene 1 ya da 2 kez bu süreçleri yaşamışız.

Yani geçmiş veriler bize gösteriyor ki hemen her sene buhranlı bir dönem var ve sonrasında da borsa toparmaya tekrar başlıyor. Bu da bize borsada sabrın ve psikolojinin önemini gösteriyor.

Sonraki yazılarda görüşmek dileğiyle 😊

Yazılarda yer alan analiz ve görüşler tamamen yazarın kişisel yorum ve görüşlerini yansıtmakta olup, sizin risk ve getiri tercihlerinizle uyumlu olmayabilir, gerçeği yansıtmayabilir ve yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yazılarda yer alan bilgiler yazarın şahsi görüşleri olup F-Ray Finansal Teknolojiler ile hiçbir ilgisi bulunmamaktadır.

3 Ocak 2023 ciddi düzeltmelerin ilk günü oldu ve borsa art arda gelen 7 günün 6sında düşerek toplamda %19.3lük bir düzeltme yaşadı.
Sonrasındaki günlerde art arda 7 gün yükselen borsada tam yüzler gülecekken bu defa da 23 Ocak’ta başlayan düşüşle tekrar endişeli süreç başladı. 23 Ocak’ta düşüşe geçen borsa tam olarak art arda 8 gün düşüş yaşadı. İşte tam da bu noktalarda psikolojiler yerle bir oldu.

İlk dönemimiz 6 Mart 2020. Evet, herkesin de hatırlayacağı üzere PANDEMİ dönemi. Türkiye’de açıklanan ilk vaka ile birlikte borsa sonraki 10 günün 9’unda düşüş yaşamış! Peki bu 9 düşüşle birlikte borsa ne kadar düşmüş? %22.2! İncelediğim tarihler ve düşüşler içerisindeki en yüksek 2. DÜZELTME! Peki bu düşüşten 1 ay sonra borsada ne olmuş? Borsa %15 artıya geçmiş! Yani biraz da olsa toparlamış diyebiliriz!
Yakın tarih sıralaması ile devam ederek; ikinci dönemimiz yine 2020 yılında ve tarih ise 22 Ocak. 8 günün 7’sinde düşen borsa; sonraki 1 ayda da aslında zaman zaman düşüşe devam etmiş ve düşüşlerden 1 ay sonra borsa %10 daha kaybettirmiş!!! Yani aslında 22 Ocak ve 6 Marttaki pandemi ile gelen düşüşlere baktığımızda 2 ay içerisinde borsa %34 değer kaybetmiş!!!
2019 yılında yaşanan düşüşlere bakacak olursak; 2 farklı tarih görüyoruz. 30 Eylül 2019 yılında başlayan düşüşten sonraki 10 günde borsa tam olarak 9 kez düşüş yaşamış! Yaşanan düzeltme oranı %7.8! Sonraki 1 ayda ne olmuş? Borsa %4.4’lük bir artışla nispeten toparlamış.
2019 yılındaki ikinci tarih ise 2 Mayıs 2019! Bugünküne benzer şekilde 8 gün üst üste düşüş görüyoruz o tarihtede. Ayrıca 2 Mayıs’tan sonraki 15 güne baktığımızda ise 14 gün düşüş görüyoruz! 8 gün üst üste düşen bist100 toplamda %11 düşmüş! 15 günün 14’ündeki düzeltmeye bakarsak; %12.8’lik bir kayıp görüyoruz!! Peki sonraki 1 ayda neler olmuş? 15 günlük düşüş sürecinden sonraki 1 ayda borsa %12 artmış!
2018 yılındaki düzeltmelere geçelim. Biri 18 Ekim diğeri de 20 Nisan’da olmak üzere 2 farklı düzeltme görüyoruz 2018’de.
18 Ekim 2018 itibariyle 8 günün 7sinde düşen borsada toplamda %10.7’lik bir düşüş var. Sonraki 1 ayda ise borsanin %6 yükseldiğini görüyoruz!
20 Nisan 2018’de ise 11 günün 9unda düşen borsa toplamda %11.6 düştü! Sonraki 1 ayda ise borsanın aynı seviyelerde devam ettiğini görüyoruz!
2017 yılında yine 2 düzeltme süreci var. Bunlardan biri 7 Kasım 2017’de 10 günün 9unda yaşanan düşüşle gerçekleşmiş ve toplam düşüş %9.6 olmuş. Sonraki 1 ayda ise borsanın %6.3 arttığını görüyoruz.
Bir diğeri ise 12 Eylül 2017 tarihinde başlamış ve 8 günün 7sinde düşüşle gerçekleşmiş. Toplam düzeltme oranı %7.3 olmuş ve sonrasındaki bir ayda ise %4.3 artış olmuş!
2016 ve 2015 yıllarında yaşanan düşüşlerin hepsi 9 gün içerisinde 8 kez düşerek yaşanmış.
25 Ekim 2016 tarihindeki düzeltme %7.5 ile olmuş ve sonraki bir ayda aynı seviyede seyretmiş.
12 Ağustos 2015 tarihindeki düzeltme %11.7 ile olmuş ve sonraki bir ayda %4.6 ile biraz toparlamış.
20 Mayıs 2015’teki düzeltme %9.2 ile olmuş ve sonraki bir ayda sadece %1 artmış!
2014 yılında sadece 1 kez düzeltme görüyoruz. 31 Temmuz 2014 tarihinde başlayan düzeltme 8 gün içinde 7 kez düşerek gerçekleşmiş ve toplamda %8.5 düşmüş. Sonraki bir ayda ise %2 artmış!
2013 yılı biraz buhranlı görünüyor. Mayıs ve Eylül ayları arasında toplam 4 kez art arda yaşanan düzeltmeler olmuş.
Sırasıyla; 23 Mayıs 2013’te 7 gün üst üste düşmüş ve %16.6 düşüş olmuş. 18 Temmuz 2013’te 7 gün üst üste düşmüş ve %6.7 düşüş olmuş.
15 Ağustos 2013’ten sonra 10 günde 8 kez düşerek, toplamda %16 değer kaybetmiş. 20 Eylül 2013’te yine art arda 7 gün düşmüş ve toplamda %7.5 düşüş olmuş. Peki bunların 1 ay sonrasında neler olmuş?
23 Mayıs 2013’teki düşüş bittikten sonraki 1 ayda borsa %4.3 daha düşmüş. 18 Temmuz 2013’teki düşüş bittikten sonraki 1 ayda borsa %5.2 daha düşmüş. 15 Ağustos 2013’teki düşüş bittikten sonraki 1 ayda borsa %14.4 ARTMIŞ. 20 Eylül 2013’teki düşüş bittikten sonraki 1 ayda borsa %6 ARTMIŞ.